Dramski teatar Skoplje
Tekst: Venko Andonovski
,,Pad Masade''
Režija: Dejan Projkovski
Scenografija i kostimografija: Valentin Svetozarev
Muzika: Goran Trajkovski
Asistent reditelja: Damjan Dimovski
U predstavi igraju: Aleksandar Stepanuleski, Jelena Žugić, Rubens Muratovski, Filip Trajković i Emilija Micevska
Vrijedi li položiti život za ideju, ma koliko ona bila povezana sa nacionalnom, rodoljubnom, revolucionarnom ili kakvom bilo ideološkom čašću? To je centralno pitanje koje postavlja ova neobična kolaž - drama, sastavljena od šest različitih dramskih slika iz različitih istorijskih epoha u kojima su se dogodila čuvena samoubistva.
Otvarajući ta pitanja još u prvoj sceni, u kojoj se govori o čuvenom herojskom masovnom samoubistvu koje su počinili Judejci opsađeni u legendarnoj tvrđavi Masada, tako da niko nije živ pao u ruke Rimljanima, drama počinje kao recitativ antičke tragedije i onda počinje banalizacija pojma antičkog uzvišenog. Zatim dolazi jedna scena masovnog samoubistva jedne čete komita iz makedonske istorije, kada su se svi, osim jednog, ubili da ne bi pali živi u ruke Osmanlijama. Pa onda dolazi scena kolektivnog samoubistva Adolfa Hitlera, Eve Braun i njegovih najbližih saradnika. Kako se scene dalje nižu ka našem vremenu, primećuje se pad ideala herojskog samoubistva i njegova banalizacija: danas se ljudi ubijaju zbog žena i para, ali ne za naciju, državu i revoluciju. Čak i kada teroristi u jednoj sceni otmu avion, dočeka ih neočekivana priča u kojoj su žrtve veći teroristi nego sami otmičari. U tom smislu, Pad masade jeste „silazna“ drama, drama koja govori da su se sve „uzvišene“, „herojske“ vrijednosti od drevnih vremena do danas srozale. Nema više estetičke kategorije uzvišenog: sve je danas banalizacija i trivijalizacija stvarnosti i vrijednosti.
